COVID-19
Ναι, τα πράγματα είναι άσχημα
Δε χρειάζεται πανικός, αλλά ούτε και να αγνοείς τις προειδοποιήσεις για τη δημόσια υγεία σχετικά με τον κορωναϊό. Οι γνώμες συγκλίνουν πως ο περιορισμός, ίσως εφικτός πριν μερικές εβδομάδες, δεν είναι πλέον ρεαλιστικός. Η Κίνα μας αγόρασε χρόνο, αλλά δεν τον αξιοποιήσαμε. Έχουμε μπει στη φάση της πανδημίας που θα ακολουθήσουν εποχιακές επανεμφανίσεις της νόσου εκτός και αν βρούμε ένα εμβόλιο (κάτι που ίσως είναι ακόμα 18-24 μήνες μακριά, αν είμαστε τυχεροί). Επιπλέον, πρόσφατα στοιχεία δείχνουν πως άτομα χωρίς συμπώματα που φέρουν τον ιό, μπορούν να τον μεταδώσουν. Αυτό κάνει τον περιορισμό ακόμα δυσκολότερο και τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης περισσότερο κρίσιμα.
Δεν πρόκειται για μια φυσιολογική γρίπη
Ούτε στο ευνοϊκότερο σενάριο
Η εκτίμηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για ποσοστό θνησιμότητας 3,5% είναι μέσος όρος μεταξύ ηλικιακών ομάδων, ενώ έχει προσφέρει μεγάλης κλίμακας δεδομένα παρατήρησης που αποδεικνύουν την ύπαρξη υψηλού αριθμού ασυμπτωματικών κρουσμάτων. Υπάρχει πολύ ισχυρή συναίνεση ότι τα άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω και τα άτομα με υποκείμενες παθήσεις επηρεάζονται περισσότερο.
Νωρίτερα στην επιδημία, υπήρχε ελπίδα ότι το 3,5% ήταν αρκετά υπερεκτιμημένο, ωστόσο, καθώς νέα στοιχεία συνεχίζουν να εμφανίζονται, υπάρχει όλο και μικρότερη ελπίδα για αυτό το ενδεχόμενο. Οι αριθμοί από τη Νότια Κορέα είναι μέχρι στιγμής οι πιο αισιόδοξοι στον κόσμο (0,7% θανατηφόρα περιστατικά) αλλά, α) ο πληθυσμός της Νότιας Κορέας είναι νεότερος κατά μέσο όρο και β) η Νότια Κορέα (σε αντίθεση με τις ΗΠΑ) έχει κάνει τα πάντα σωστά από τα πρώτα στάδια της επιδημίας: έχει κάνει μαζική εφαρμογή διαγνωστικών ελέγχων σε συνδυασμό με ριζική διαφάνεια, δημόσια υποστήριξη και ακόμα και ελέγχους drive-through! Εάν αυτό το στέλεχος του Κοροναϊού είναι σαν άλλους ιούς, τα επιθετικά μέτρα μείωσης της μετάδοσης μπορούν να μειώσουν και τη μέση «δόση» ιικών σωματιδίων που επάγουν τη νόσο; αυτό μπορεί να μειώσει τη μέση σοβαρότητα της νόσου καθώς και τα συνολικά ποσοστά θνησιμότητας. Ο χρόνος θα δείξει.
Επιπλέον, ακόμα και αν το πραγματικό ποσοστό θνησιμότητας της νόσου COVID-19 είναι τόσο χαμηλό όσο 1% (όπως είναι μέχρι στιγμής με το Diamond Princess), θα είναι ήδη δέκα φορές υψηλότερο από μια τυπική εποχική γρίπη.
Οι 61.099 θάνατοι που σχετίζονται με τη γρίπη στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της βαριάς περιόδου γρίπης 2017-2018 ανήλθαν στο 0,14% των εκτιμώμενων 44,8 εκατομμυρίων κρουσμάτων με συμπτώματα γρίπης. Υπήρξαν επίσης κατ’ εκτίμηση 808.129 νοσηλείες σχετιζόμενες με γρίπη, δηλαδή το 1.8%. Εάν υποθέσουμε ότι συμβαίνει ένα ξέσπασμα COVID-19 παρόμοιου μεγέθους στις ΗΠΑ, και πολλαπλασιάζοντας τις εκτιμήσεις θανάτου και νοσηλείας επί πέντε ή 10, τότε καταλήγουμε σε τρομακτικούς αριθμούς: 300.000 έως 600.000 θάνατοι, και 4 εκατομμύρια έως 8 εκατομμύρια νοσηλείες σε μια χώρα που έχει 924.107 στελεχωμένα νοσοκομειακά κρεβάτια [για όλες τις ασθένειες συνολικά].
Για τον περισσότερο κόσμο, η λοίμωξη οδηγεί σε ήπια μορφής ασθένεια που εξακολουθεί να είναι μεταδοτική, συμβάλλοντας στην εξάπλωση του ιού. Αυτοί που θα νοσήσουν βαριά, θα χτυπηθούν σκληρά. Η θνησιμότητα δεν είναι η πλήρης εικόνα: η Ιταλία αναφέρει ότι το 10% των περιπτώσεων δε χρειάζεται απλά νοσηλεία, αλλά και παραμονή στη ΜΕΘ – φροντίδα που χρειάζεται για περίοδο 3-6 εβδομάδων. Αυτό δεν είναι βιώσιμο.
Επικεντρώσου στην ουσία
Πολύ μελάνι έχει χυθεί σε εικασίες σχετικά με το “αληθινό” ποσοστό θνησιμότητας, ωστόσο, είμαστε ακόμα στην πρώιμη φάση της πανδημίας και θα μπορούσε να πάρει χρόνια μέχρι να προσδιοριστεί με ακρίβεια το πραγματικό ποσοστό. ΑΛΛΑ γνωρίζουμε ότι η θνησιμότητα είναι μεταξύ 0,5% και 4%, ένα εύρος που δίνει επαρκή στοιχεία για αποφασιστική, άμεση και ευρείας κλίμακας προληπτική δράση. Μακράν το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να γίνει είναι να εξομαλύνουμε την καμπύλη της επιδημίας έτσι ώστε τα συστήματα υγείας μας να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν και να δώσουν χρόνο στους επιστήμονες που ερευνούν εμβόλια και θεραπείες.
Είναι ήδη εδώ
Θεώρησε ότι ο ιός είναι ήδη στην πόλη σου / χωριό / χώρο εργασίας / εκκλησία / κλπ. Είναι σχεδόν σίγουρα ήδη “εδώ” και απλά δεν έχει εντοπιστεί λόγω έλλειψης διαγνωστικών ελέγχων. Στις ΗΠΑ, υπάρχουν 6 πολιτείες που εξακολουθούν να μην έχουν ούτε ένα εργαστήριο έτοιμο να πραγματοποιήσει ελέγχους ακόμη και αν είχαν ένα δείγμα στα χέρια τους. Οι εκτιμήσεις από την Ιταλία είναι πως στην αρχή του ξεσπάσματος, ο αριθμός των πραγματικών λοιμώξεων ήταν τετραπλάσιος από τον αριθμό των κρουσμάτων που μπορούσαν να επιβεβαιωθούν. Μη-εμφανής μετάδοση στην κοινότητα συνέβαινε για εβδομάδες πριν εντοπιστεί στο Seattle. Το Seattle και το Stanford κάνουν καταπληκτική δουλειά προσπαθώντας να αναπτύξουν τα δικά τους διαγνωστικά τεστ· περίπου 5-7% των τεστ στο Seattle είναι θετικά και οποιοσδήποτε μπορεί να ελεγχθεί (με ένδειξη ιατρού).
Απογοητευμένο από την έλλειψη διαγνωστικών ελέγχων λόγω προβλημάτων με το τεστ που ανέπτυξε το CDC, το Seattle Flu Study άρχισε να χρησιμοποιεί ένα τεστ ανεπτυγμένο εσωτερικά από το ίδιο για διάγνωση COVID-19 σε δείγματα ανθρώπων που είχαν βρεθεί αρνητικοί για γρίπη. Αυτή η τεχνική -επιτρεπτή ως ερευνητικό πρωτόκολλο- αποκάλυψε τον έφηβο του νομού Snohomish που διαγνώστηκε θετικός.
(Για λόγους δημόσιας υγείας, το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον δημοσιεύει αυτά τα αποτελέσματα). Μέχρι στιγμής μόνο το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον και το Stanford έχουν προχωρήσει με δικά τους διαγνωστικά κιτ (όχι του CDC)· και τα δύο ιδρύματα έχουν δώσει εντολή να αντικατασταθούν οι τάξεις σε εναλλακτικές λύσεις μάθησης εξ αποστάσεως Οι ενέργειες αυτές μιλάνε από μόνες τους, περισσότερα πανεπιστήμια θα πρέπει να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους. Βέβαια, οι καθηγητές χρειάζονται την τεχνολογία και την απαραίτητη υποστήριξη για να κάνουν την αλλαγή.
Εκπαιδευτικές κοινότητες με λίγους πόρους (χωρίς φορητούς υπολογιστές ή internet) θα δυσκολευτούν περισσότερο να εφαρμόσουν μια τέτοια αλλαγή. Αλλά ας ξεκινήσουμε με εκείνα τα πανεπιστήμια (και τα αντικείμενα σπουδών) για τα οποία κάτι τέτοιο δε φέρει σημαντικές δυσκολίες. Δεν υπάρχει μία παρέμβαση που να ταιριάζει σε όλους, αλλά η γρήγορη ανταπόκριση είναι καίρια. Προς τους καθηγητές: παρακαλώ μην περιμένετε την πανεπιστημιακή διοίκηση να εφαρμόσει την απόφαση σε όλη το ίδρυμα. Μετακινηθείτε σε λύσεις εξ αποστάσεως με δική σας πρωτοβουλία. Διαβάστε εδώ για γρήγορες συμβουλές on-line διδασκαλίας.
Καμιά χώρα δεν είναι πλήρως προετοιμασμένη, συμπεριλαμβανομένου και των ΗΠΑ
Παρόλο που η έκθεση αξιολόγησης του ΠΟΥ το 2016 βαθμολογεί υψηλά την ετοιμότητα των ΗΠΑ σε αναπάντεχα προβλήματα δημόσιας υγείας, μια μελέτη του Johns Hopkins University σημειώνει πως “διαφαίνονται σημαντικά κενά προετοιμασίας στα νοσοκομεία σε ό,τι αφορά πανδημίες γρίπης ή άλλων μολυσματικών ασθενειών”. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του IHME της 1ης Απριλίου, “οι ΗΠΑ προβλέπεται να χρειαστούν συνολικά 262.092 νοσοκομειακές κλίνες (39.727 εκ των οποίων για ΜΕΘ), και 31.782 αναπνευστήρες ώστε να υποστηρίξουν ασθενείς με COVID-19. Μια τέτοια ζήτηση σε νοσοκομειακούς πόρους μπορεί να οδηγήσει εθνικά σε έλλειμμα 87.674 νοσοκομειακών κλινών συνολικά και 19.863 κλινών ΜΕΘ δεδομένου της έως τώρα πορείας της νόσου COVID-19.” Με άλλα λόγια δεν έχουμε τον απαραίτητο εξοπλισμό, κατάρτιση, ή επικοινωνιακή δυνατότητα και επιβάλεται να τα αναβαθμίσουμε γρήγορα. Σε κάθε χώρα. Γι’ αυτό και οι επιλογές σου σήμερα έχουν τόση σημασία.
Και όσοι από εμάς έχουν συναδέλφους στη βόρεια Ιταλία (που έχει πληγεί περισσότερο) γνωρίζουν ότι η χώρα διαθέτει εξαιρετικούς γιατρούς, επιδημιολόγους και ανοσολόγους. Επιπλέον, διαθέτουν πρακτικά καθολική ασφάλιση υγείας, με άλλα λόγια αυτή δεν είναι ιστορία κράτους του αναπτυσσόμενου κόσμου χωρίς σημασία για τις ΗΠΑ.
Ορισμένες πολιτικές είναι πιο αποτελεσματικές στον έλεγχο μιας πανδημίας
- Καθολική ασφάλιση υγείας.
- Καθολική και εγγυημένη αναρρωτική άδεια με αποδοχές.
- Δυνατότητα αναρρωτικής άδειας με αποδοχές από 4 έως 6 εβδομάδες.
- Εγγυημένη άδεια με αποδοχές για οικογενειακούς λόγους (ώστε να φροντίσεις μέλη της οικογένειας που νοσούν).
- Συντονισμένη οικονομική ή λειτουργική υποστήριξη για άτομα που πρέπει να βάλουν τον εαυτό τους σε καραντίνα.
- Πολιτικές που δίνουν κίνητρο στις ασφαλιστικές εταιρείες να προσφέρουν αντί να παρακρατούν την ιατρική φροντίδα.
- Πολιτικές που διαχωρίζουν την ασφάλιση υγείας από την επαγγελματική απασχόληση. (Αλλιώς όταν οι άνθρωποι αρρωσταίνουν είναι ευάλωτοι στη χρεοκοπία, ενώ όταν χάνουν τη δουλειά τους στην απώλεια ιατρικής φροντίδας. Σε μια χρονιά πανδημίας και τα δύο ενδεχόμενα είναι καταστροφικά.)
- Σαφής, ειλικρινής και διαφανής δημόσια ενημέρωση σε όλα τα επίπεδα σχετικά με τη σοβαρότητα της απειλής και τι μπορεί να κάνει ο καθένας μας για να βοηθήσει.
Το γεγονός ότι τέτοιες πολιτικές δεν προϋπάρχουν σε ορισμένες χώρες περιπλέκει τις συμπεριφορές που απαιτούνται ώστε να εξομαλυνθεί η καμπύλη.
Μια καλή περίληψη των μέτρων που είναι ζωτικής σημασίας για αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας βρίσκεται εδώ.
Υπάρχει ελπίδα. Είναι στο χέρι σου. Ορίστε η δουλειά
Μπορείς να βοηθήσεις, ακολουθώντας όσο το δυνατόν περισσότερο τις ακόλουθες οδηγίες. Όσο νωρίτερα και όσες περισσότερες προφυλάξεις παρθούν, τόσες περισσότερες ζωές θα σωθούν. Είναι τόσο απλό. Αυτοί που αντέδρασαν υποτονικά χτες, θα αντιδράσουν υπερβολικά σήμερα. Αντιστάσου στην παρόρμηση να αντιδράσεις δυσανάλογα ή να χάσεις την ελπίδα. Το κλειδί είναι ψύχραιμη, σταθερή, και επίμονη πρόοδος στο έργο ελέγχου της εξάπλωσης, και παρότρυνση των άλλων να κάνουν το ίδιο.
Από μια καλή μου φίλη στο Πεκίνο “Μείνετε μακριά από τον φόβο και την υστερία που μπορεί να χτυπήσει τις πόλεις σας. Χρησιμοποιήστε σοφία, αλλά μην την αφήσετε να γίνει φτηνή δικαιολογία για να μην αγαπάτε τους συνανθρώπους σας. Διαλέξτε γενναιοδωρία αντί για συσσώρευση αγαθών. Και στις πραγματικά δύσκολες μέρες (ή ίσως μετά από υπερέκθεση στα κοινά δημοσιεύματα) δυναμώστε τη μουσική και χορέψτε! Γιορτάστε την καλοσύνη! Είναι εκεί, θα παραμείνει και μπορεί να αποτελέσεις τον καταλύτη για αυτή!”